Ödeve Son Blogspot

Envanter Kontrol Sistemi

İşletmelerin kar maksimizasyonu amacıyla yaptığı maliyet düşürme çalışmalarında envanter yatırımlarını minimize etmek için envanter kontrol sistemleri uygulanır. Toplam maliyetin azaltılması çabaları, özelikle çok büyük miktarda harcamanın yapıldığı envanter yatırımının azaltılması konularında yoğunlaşmaktadır. Ürün stokları ve buna bağlı olarakta ara stokların azalması, Envanter Kontrol çalışmalarının etkinliğiyle orantılı olarak gerçekleşmektedir. Envanter kontrol çalışmaları müşteriye verilen hizmetin iyileştirilmesi, envantere yapılan yatırımların azalması, teslimlerin zamanında ve beklemeden veya malın işletmede en kısa süre bekliyecek şekilde yapılması, işletmeye ait alanların daha etkin ve verimli kullanılması amaçlarına hizmet eder.

Envanter kontrol tekniğinin seçiminde, bazen yönetilecek malzemenin özelliğine bakılır. Eğer parça altmontaj, bileşen, veya son üründe kullanılmıyorsa buna bağımsız malzeme denir. Bağımsız malzemeler aynı zamanda yedek parça olarak da kullanılabilir. Ne zaman ki parça son ürüne alt montaj veya bileşen olursa, bağımlı malzeme olarak planlanan ihtiyaçların hesabına girer. Envanter kontrol olarak MİP uygulaması genelde bağımlı malzemelere sahip parçalarda uygulanır, akademik terminolojide de bu şekilde olmasına rağmen her iki türünde uygulanabildiği hale getirilmesi gerekir.Envanter kontrol tekniği seçiminde gözönüne alınan bir başka faktör de kalemlerin maruz kaldığı talep karakteristikleridir. Sipariş miktarlarına dayanan envanter kontrol teknikleri genelde talebin düzgün dağıldığı durumlarda uygulanır. Kesikli dağılımda ise MİP sistemi uygulanır.


Envanter kontrol sistemleri , ne zaman ve ne kadar sipariş verilmesi gerektiği gibi iki önemli soruyla ilgilenir.Bu sorunun net olarak cevaplandırılması için şu şartların sağlanması gerekir.
1-) Yeterli mal veya hizmetin kullanışlı olmasını garanti etmesi,
2-) Fazla miktarı mümkün olduğunca hızlı ve az kalemde oynayarak tanımlaması,
3-) Yönetime tam öz ve zamanında raporlar hazırlaması,
4-) İlk üç görevi mümkün olduğunca düşük maliyette tamamlaması,
5-) Talep tahminlerinin, tahmin hatalarının davranışlarının geliştirilmesi,
6-) Envanter model seçimi,
7-) Envanter maliyetlerinin ölçümü,
8-) Kalemler için kayıt ve muhasebe metodları,
9-) Tesellüm,depolama ve çıkış metodları,
10-) Rapor istisnaları için bilgi prosedürleri bulunmalıdır.
Pek çok envanter kontrol sistemi olmasına karşın bunları beş kısıma ayırabiliz.
-Sürekli envanter sistemi
-İki aşamalı envanter sistemi
-Tekrarlı (periyodik) envanter sistemi
-Gözlemsel envanter sistemi
-Malzeme ihtiyaç planlaması



1.1 Sürekli Envanter Sistemi

Bu sistemde stok , yeniden sipariş seviyesine veya altına düştüğünde ekonomik sipariş seviyesine eşit miktarda bir sipariş gönderilir.Bu envanter sisteminin avantajları sipariş miktarının verimli ve anlamlı, pahalı kalemlerin mükemmel kontrolu , yavaş hareket eden kalemlere daha az dikkat gösterilmesi , parametre değişmeleri ve tahminde duyarsızlık olmasıdır.Güvenlik stokları sadece teslim zamanı süresinde olabilecek dalgalanmaları emmek içindir. Yeniden sipariş miktarının ve güvenlik stoklarının yıllara göre değişmemesi, iletişimdeki gecikmeler, kalem sayısının yüksek olması halinde aşırı taşıma maliyetlerinin meydana gelmesi sistemin zayıf yönleridir. Bu sistemde günlük kayıtlar ,malzeme teslimi ve gönderilmesi için envanter katibine ihtiyaç vardır.

Şekil 1‘de görüldüğü üzere zamana göre envanter seviyesi kullanılır talebi belirtilmektedir. B noktası yeniden sipariş noktasını , AC miktarı yeniden sipariş miktarını,DE, FG, HI teslim sürelerini, DF ve FH siparişler arasındaki kullanılabilir zamanı göstermektedir.